Hoàng hay Huỳnh (chữ Hán) là một tên họ ở Việt Nam, Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, và Triều Tiên. Họ Hoàng trong tiếng Trung có thể phiên âm Latinh thành Huang, Wong, Vong, Bong, Ng, Uy, Wee, Oi, Oei or Ooi, Ong, Hwang, hay Ung theo phương ngữ từng vùng. Họ Hoàng trong tiếng Triều Tiên được phiên âm thành Hwang hay Whang.
Ở miền Nam Việt Nam, do kị húy chúa Nguyễn Hoàng nên họ Hoàng được đọc chệch thành Huỳnh từ hàng trăm năm nay.
Niềm tự hào của họ Hoàng/Huỳnh ở Việt Nam
- Hoàng Nghĩa Phú, trạng nguyên, quan nhà Hậu Lê
- Hoàng Ngũ Phúc, tướng thời Lê mạt,
- Hoàng Công Chất, một thủ lĩnh trong các cuộc khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài
- Hoàng Phùng Cơ, tướng cuối thời Hậu Lê
- Hoàng Đình Bảo, hay Huy quận công, đại thần thời Lê-Trịnh
- Hoàng Kế Viêm, phò mã, danh tướng nhà Nguyễn
- Hoàng Diệu, tên thật Hoàng Kim Tích, quan nhà Nguyễn,
- Hoàng Cao Khải, quan đại thần thân Pháp nhà Nguyễn
- Hoàng Hoa Thám, người lãnh đạo cuộc Khởi nghĩa Yên Thế
- Hoàng Thị Cúc, hoàng hậu nhà Nguyễn, vợ vua Khải Định, mẹ Bảo Đại
- Hoàng Thị Loan, thân mẫu Hồ Chí Minh
- Hoàng Văn Thụ, nhà hoạt động chính trị trong phong trào cộng sản
- Hoàng Văn Hoan, nhà chính trị, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Quốc hội
- Hoàng Minh Giám, nhà chính trị, cố Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và Bộ Văn hóa
- Hoàng Văn Thái, tên thật Hoàng Văn Xiêm, Đại tướng Quân đội Nhân dân Việt Nam
- Hoàng Lê Kha, hay Hoàng Lê Cẩn, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân
- Hoàng Minh Thảo, Thượng tướng Quân đội Nhân dân Việt Nam, nhà nghiên cứu quân sự, giải thưởng Hồ Chí Minh đợt III
- Hoàng Văn Thái, tên thật Huỳnh Đức Tui, Trung tướng Quân đội Nhân dân Việt Nam
- Hoàng Cơ Minh, phó đề đốc Hải quân Việt Nam Cộng hòa, người sáng lập Đảng Việt Tân
- Hoàng Minh Đạo, nhà tình báo, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân
- Hoàng Minh Thi, Thiếu tướng Quân đội Nhân dân Việt Nam
- Hoàng Thế Thiện, Thiếu tướng Quân đội Nhân dân Việt Nam
- Hoàng Cầm, anh nuôi đã sáng tạo ra bếp Hoàng Cầm
- Hoàng Trung Hải, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Công nghiệp Việt Nam
- Hai anh em Hoàng Xuân Hãn và Hoàng Xuân Nhị, đều là học giả, nhà nghiên cứu
- Hai anh em Hoàng Tích Trý, bác sĩ, cố Bộ trưởng Bộ Y tế, và Hoàng Tích Mịnh, bác sĩ, giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I. Hoàng Thủy Nguyên, con trai Hoàng Tích Trý, cũng là bác sĩ, nhận giải thưởng Hồ Chí Minh đợt II
- Hoàng Như Tiếp, kiến trúc sư, giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I
- Hoàng Tụy, giáo sư toán học, giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I
- Hoàng Xuân Sính, giáo sư toán học, nhà giáo nhân dân
- Hoàng Ngọc Phách, nhà văn, tác giả tiểu thuyết Tố Tâm
- Bốn anh em: Hoàng Tích Chu, nhà báo; Hoàng Tích Chù, họa sĩ, giải thưởng Hồ Chí Minh; Hoàng Tích Linh, nhà viết kịch; và Hoàng Tích Chỉ, nhà biên kịch điện ảnh
- Hai anh em Hoàng Quý và Hoàng Phú (Tô Vũ), nhạc sĩ từ thời tiền chiến
- Chu Thiên, tên thật Hoàng Minh Giám, nhà văn, nhà nghiên cứu
- Hoàng Trung Thông, nhà thơ
- Hoàng Châu Ký, giáo sư, nhà nghiên cứu tuồng
- Hoàng Trọng, nhạc sĩ, nổi tiếng với nhiều bản tango
- Hoàng Phê, nhà ngôn ngữ, từ điển học
- Hoàng Hữu Phương: Nhà báo - Đại tá Quân đội Nhân dân Việt Nam.
- Hoàng Công Hầu: Nhà báo - nhà thơ. Giám đốc, tổng biên tập Đài PTTH Đà Nẵng.
- Ba anh em Huỳnh Công Giản, Huỳnh Công Thắng và Huỳnh Công Nghệ, võ quan của chúa Nguyễn
- Huỳnh Mẫn Đạt, nhà thơ, quan nhà Nguyễn
- Huỳnh Tịnh Của, nhà văn hóa và ngôn ngữ học
- Huỳnh Thúc Kháng, nhà yêu nước, cố Bộ trưởng Bộ Nội vụ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
- Huỳnh Tấn Phát, kiến trúc sư, Chủ tịch Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, Phó Thủ tướng, giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I
- Huỳnh Văn Cao, thiếu tướng Quân lực Việt Nam Cộng Hòa
- Huỳnh Đảm, Ủy viên Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
- Huỳnh Thị Nhân, Ủy viên Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Lao động
- Huỳnh Phú Sổ, người sáng lập Phật giáo Hòa Hảo
- Huỳnh Hữu Ủy, nhà nghiên cứu và phê bình mĩ thuật
- Huỳnh Sơn Phước, cựu Phó Tổng biên tập báo Tuổi Trẻ
